zwart-wit fotografie

Zwart-wit fotografie is uitermate geschikt om vormen te benadrukken.  Door het weglaten van de kleuren, wordt de kijker niet afgeleid. Het kan je foto krachtiger maken.  De compositie, het onderwerp en het licht worden veel belangrijker. Contrastrijke foto’s geven een mooi resultaat, denk maar aan een winterlandschap.

Je hoeft je zeker niet te beperken tot landschappen, ook portretten, abstract en vele andere onderwerpen kunnen dankbaar zijn om in zwart-wit te tonen.

Vroeger werd een zwart-wit film in het toestel gestoken en werd er vaak gebruik gemaakt van een rode filter om de lucht donkerder te laten lijken of andere schaduwen aan te brengen.

Bij de digitale toestellen kan men op het toestel overgaan naar de zwart-wit mode maar de voorkeur is toch om de opname in kleur te maken en achteraf om te zetten naar zwart-wit. Op die manier heb je meer controle.

Er zijn verschillende manieren om een kleurenfoto om te zetten naar zwart-wit.  Bij de ene methode heb je al wat meer mogelijkheden dan met de andere methode.

Sommige methoden zijn zogenaamd destructief: eens je foto is omgezet kan je niets meer aanpassen.  Andere methoden geven dan wel nog deze vrijheid.

We maken hierbij gebruik van een fotobewerkingsprogramma zoals Photoshop (Elements) of Lightroom.

De eenvoudigste manier is via menu Mode te kiezen voor Grijswaarden.  Je 3 kleurkanalen (rood/groen/blauw) worden omgezet in 1 kanaal.

Een andere en betere methode is je foto om te zetten naar zwart-wit via de menu Aanpassen.  Nu krijg je een paneel met een heleboel schuivers maar ook met presets.

De schuivers gaan voor verschillende kleuren bepalen in welke mate je ze wil doordrukken in je resultaat.

Een gelijkaardige methode is via de Lagen menu een nieuwe aanpassingslaag voor Zwart-Wit te maken.  Deze methode geeft je de meeste mogelijkheden omdat je nog steeds je originele foto hebt in de onderste laag.

Je kan maar een mooie zwart-wit foto krijgen als je vertrekt van een goede foto.  Daarom gaan we eerst zorgen dat de contrasten en tinten goed zitten in de kleurenfoto.

Kijk nu ook goed welke kleuren er overheersen en welke kleuren je hiervan wil benadrukken.

Als er bijvoorbeeld veel blauw in de lucht zit kan je nu beslissen of je de wolken wil benadrukken of juist verdoezelen.  In het eerste geval verschuif zal je de blauwe schuiver naar links (donkerder)verschuiven, in het ander geval naar rechts (lichter).

Verhoudingen in de fotografiewereld

We hebben het hier niet over liefdesverhoudingen maar over beeldverhoudingen.  De beeldverhouding (in het Engels: aspect ratio) is de verhouding tussen de horizontale afmeting en de verticale afmeting van een foto.  

Nik software

Vrijdag, 20 februari, deelde Michel zijn ervaring met Nik software.  Dit programma is tegenwoordig eigendom van Google.  Je kan het 15 dagen gratis uitproberen. Daarna kan je het voor 119 euro aangeschaffen.  De Nik software collectie omvat meerdere modules:

  • Analog Efex

  • Color Efex: kleur effecten

  • Silver Efex: omzetten naar zwart-wit

  • Viveza

  • Sharpener: opscherpen van beelden, maar hiervoor zijn er betere alternatieven

  • HDR Efex

  • Dfine: ruis verwijderen

Het programma werkt zowel samen met PhotoShop, PhotoshopElements als Lightroom en dit zowel op Mac als PC.

De manier van werken verschilt wel wat van andere programma’s doordat je hier gebruik kan maken van controlepunten.  

Er zijn heel wat presets beschikbaar maar je kan er zelf ook nog bijmaken of zelfs van internet downloaden.

De software is vrij krachtig maar vereist ook een krachtige computer.

The lost generation: archiveren en terugvinden van foto’s

Hoeveel foto’s maak jij?

Ik weet niet hoeveel foto’s jij maakt, maar sinds ik overgestapt ben naar digitaal is dit aantal bij mij enorm toegenomen.  Vroeger trok ik gemiddeld een tot twee filmpjes per maand.  Dat zijn op jaarbasis vijfhonderd foto’s.  Daarvan vlogen er al heel wat in de vuilbak wegens mislukt.  Op die manier kwam ik aan een tiental dia-laders per jaar.   Wanneer je een tijdje bezig was met fotografie stond de kast toch vrij vlug vol met diadozen, allemaal netjes geordend op datum en meestal voorzien van een inventaris.

Histogram

Het ideale middel om de belichting te verbeteren is het histogram. Dit is een grafische weergave van de helderheid van de afbeelding. Verticaal zie je het aantal pixels. De horizontale as verklapt de bijbehorende helderheidswaarden, van 0 (aan de linkerkant) voor het diepste zwart tot 255 (aan de rechterkant) voor het witste wit. Bij een juiste belichting zijn de verschillende helderheden evenwichtig over het histogram verdeeld. Maar je hebt ook foto’s die bewust sterk naar licht (high-key) of naar donker (low-key) neigen.

Bij onderbelichting zit het zwaartepunt van het histogram links, terwijl bij overbelichte foto’s het ‘berglandschap’ juist naar rechts overhelt. De kwaliteit van de meeste foto’s gaat erop vooruit als je het linker en rechter driehoekje onder de horizontale as naar de voeten van dit berglandschap schuift. In Photoshop Elements kun je het histogram aanpassen via Verbeteren, Belichting aanpassen, Niveaus. Bij Paint Shop Pro XI kies je voor Aanpassen, Helderheid en contrast, Histogram aanpassen.